گِرگِشو آیین ساحل نشینان خلیج فارس/می توان این فرهنگ حسنه را در تقویم ثبت کرد

کلمه ی گِرگِشو تغیر یافته ی کلمه گره گشا است که گویا اولین بار حضرت زهرا به یُمن تولد اولین فرزند خود یعنی امام حسن، با پخش شیرینی میان کودکان همسایه و محله، خوشحالی خود را با آن ها قسمت کرد.

در شهرستان کنگان نیز عصر روز ۱۴رمضان هر سال، کودکان و نوجوانان  به صورت دسته دسته، در خانه ها را می زنند؛ صاحب خانه نیز با کیسه، مجمع یا ظرفی پر از خوردنی به میان آن ها رفته و خوردنی ها را بین شان تقسیم می کند. خوردنی ها می تواند” شیرینی، پفک، آجیل، میوه، انواع بسکوییت و حتی پول باشد.

 گفتنی است که این کودکان موقع در زدن، دو کلمه ی عربی و فارسی ِ” عَطینی گِرگِشو” را به زبان می آورند.

یکی از مهمترین نکته ی این رسم اینکه فرزندان خانواده های فقیر و پولدار با هم و در کنار هم به در این خانه و آن خانه می روند و جالب اینکه پدران همین کودکان آن ها را تشویق به انجام این کار می کنند و بدینگونه از همین اوان کودکی ریشه ی حسی بنام وحدت و دوری از تبعیض را در وجود آنها نهادینه می کنند.

در چنین روزی این رسم به اندازه ای کودکان را پر از انرژی مثبت می کند که آنها این حس خوب را با هیچ سرگرمی و تفریح دیگری عوض نمی کنند.

با وجود مدرن شدن زندگی و با فراهم آمدن انواع اسباب بازی ها و سرگرمی ها، هنوز هم رسم گرگشو پابرجاست ( بلعکس اکثر مناطقی که تکنولوژی، مراسمات بومی و محلی آنان را بسیار کمرنگ نموده و یا اینکه از بین برده است.)

البته آیین گرگشو در برخی از نقاط  ایرن که در واقع از خلیج فارس نیز فاصله زیادی دارند، با اندک تفاوت‌هایی در نام و شیوه برگزار می شود.

به صورت مختلف این رسم در اکثر شهرستان های استان بوشهر، استان هرمزگان و خوزستان و حتی در برخی از نقاط  ایران که در واقع از خلیج فارس نیز فاصله زیادی دارند، با اندک تفاوت‌هایی در نام و شیوه،  آیین گرگشو انجام می شود.

محدوده ی جفرافیای این رسم، آن سوی مرزها را نیز در بر می گیرد. کشورهای حوزه ی خلیج فارس از جمله عمان، امارات، بحرین، قطر، کویت و عربستان نیز این رسم را تقریبا مثل ما انجام می دهند. ظاهرا این رسم در کشور بحرین قویتر از دیگر کشورهای عرب است.

قدیمی‌های بندر معتقدند که بخششی که در این شب صورت می‌گیرد، موجب افزایش رزق و روزی مردم می‌شود، خانواده‌ها از چند شب قبل خود را مهیای گرگشو می کنند.

این مراسم پیام ها و اثرات زیادی از جمله، بذل و بخشش، وحدت، عدم تبعیض بین غنی و فقیر و.. را به همراه دارد. با اندک همتی از جانب مسئولان فرهنگی استان و حتی ایران می توان این روز را در تقویم ایران و جهان نیز به ثبت رساند چرا که تعداد زیادی از مسلمانان ساحل نشین حوزه خلیج فارس و دریای عمان بدون استثنا هرسال این مراسم را در ماه رمضان با شور و شوق فراوان انجام می دهند و به آن اعتقاد دارند.

امیدواریم که رسوماتی مانند گرگشو و…که نمونه اعلای فرهنگ بومی یک جامعه است، هرگز از بین نرود( البته با بستر سازی مناسبی که مسولین فرهنگی و اجرایی برای آیندگان انجام خواهند داد.)