اندر حکایتِ شهرداری

مرغ همسایه همیشه غاز نیست

مرغ همسایه همیشه غاز نیست!!

شهرداری مسئول مدیریت شهری است و به عنوان هسته مرکزی مدیریت شهر، هدایت، نظارت و جلب مشارکت سایر مجموعه ها می باشد و رضایت شهروندان از عملکرد شهرداری میتواند شاخصی مناسب برای سنجش عملکرد شهرداری باشد.

از قدیم، ضرب‌المثلی بین ایرانی‌ها رایج بوده که می‌گفتند «مرغ همسایه غاز است»؛ این ضرب‌المثل در فرهنگ ایرانی جایگاه مهمی پیدا کرده، نمونه‌اش هم همین موضوع انتخاب شهردار است که همیشه فکر می‌کنیم شهردار های بقیه شهرها، خدمات بهتری به مردم شهر‌شان می‌دهند.

در مورد انتخاب شهردار ، مرغ همسایه نه‌تنها غاز نیست، بلکه وضعیت ما نسبت به برخی همسایگان‌مان خیلی بهتر است. البته این مسأله به معنای این نیست که بخواهیم کاستی‌ها، کمبودها و مشکلات شهر خود را انکار کنیم یا با مقایسه‌ی آن با شهرهایی که وضعیت نامناسب‌تری دارند بخواهیم از زیر بار مسئولیت، شانه خالی کنیم؛ ولی به هر حال باید توجه کنیم شهرداران بقیه شهرها، خیلی هم ایده‌آل اهالی آن شهرها نبوده اند!!

به عنوان مثال، پژوهشی در سال ۱۳۹۰ بر روی یکی از شهرهای استان خوزستان(هندیجان)، توسط یکی از اساتید دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد؛ میزان رضایت مردم از عملکرد شهرداری را در ۴ شاخص خدمات شهری، عمران شهری، نظارت و خدمات اجتماعی و فرهنگی مورد سنجش قرار دادند. نتایج بدست آمده نشان داد که میزان رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری در سطح پایینی قرار دارد؛ علاوه بر این بیشترین رضایت شهروندان از شاخص خدمات شهری است و کمترین رضایت مربوط به شاخص نظارت بود.

از سوی دیگر پژوهشی در سال ۱۳۸۹ توسط اساتید گروه شهرسازی دانشگاه تهران به چاپ رسید که مدلی برای ارزیابی عملکرد شهرداری های منطقه ۱ و ۱۱ تهران طراحی کرده بودند و هدف اصلی از انجام این تحقیق، سنجش رضایت شهروندان از عملکرد شهرداری در سطح محله و عوامل موثر بر آن است. نتایج تحقیق نشان می دهد سطح رضایت عمومی شهروندان از عملکرد شهرداری در هر دو منطقه نزدیک به متوسط است.

دکتر محمد سلمانی مقدم (استادیار دانشگاه) و همکاران در سال ۱۳۹۱، به بررسی میزان رضایتمندی شهروندان از مدیریت شهری در ۱۰ شهر استان فارس پرداخته بودند که نتایج این تحقیق حاکی ازآن است که میزان رضایتمندی از مدیران شهری دراستان فارس درسطح بسیار پایینی قرار دارد که این میزان رابطه مستقیمی با میزان مشارکت مردم درمسائل شهری دارد. همچنین هر چه سطح تحصیلات تخصصی شهرداران، شورای شهر و کارمندان شهرداری بالاتر بوده است، میزان رضایتمندی شهروندان از آنها افزایش یافته است.

حتی تحقیقی که توسط دانیل مونتالوو در سال ۲۰۰۹ در مورد میزان رضایت شهروندان از خدمات شهرداری با یک نمونه ۳۳۸۰۹ نفری در امریکا انجام داد به این نتیجه دست یافت که میزان رضایت شهروندان از خدمات در حدود ۵۰/۱۳ درصد می باشد.

با نگاهی اجمالی به مثال های ذکر شده، میتوان مشاهده نمود که این نارضایتی ها در شهرهای دیگر، حتی در کشورهای دیگر هم وجود دارد و نشان می‌دهد مرغ همسایه همیشه هم غاز نیست!

پیشنهاد می شود برای افزایش رضایتمندی شهروندان، شهرداری با تربیت و معرفی افراد جوان، شایسته و متخصص بومی برای پذیرش مسئولیت‌های اجرایی در سطوح میانی جهت آماده شدن برای قبول مسئولیت اجرایی در سطوح عالی را در دستور کار قرار دهند که این امر مهم کادرسازی برای آینده شهر، بسیار حائز اهمیت است.

ثلاث- محمد جواد علینژاد