ما فراموش شدگان !

با یاد و نام آسمان گستر هستی

ما فراموش شدگان سوار بر امواج خلیج فارس و آسمانی که همه ی آلودگی هایش را به زمین بخشیده است!

پایگاه خبری ” عصر ایران ” به عنوان یکی از معتبرترین مراکز تهیه و تولید خبر کشور، به صورت روزانه در کانال تلگلرامی خود اقدام به انتشار شاخص کیفی هوای کلان شهر ها و مراکز استان ها نموده و اطلاعات آماری خود را عینا از ” مرکز کنترل و پایش محیط زیست کشور ” استخراج می نماید. بنابراین واضح و مبرهن است که سازمان محیط زیست کشور به عنوان یکی از متولیان تامین چهارچوب امنیت نظام سلامت در کشور نسبت به شاخص کیفی آلاینده های محیط زیستی حساس بوده و با مشخص نمودن این شاخص ها ضمن بررسی شرایط آلاینده های محیطی مخصوص به هر منطقه جغرافیای، مسئولین هر استان یا شهر و به ویژه مردم آن مناطق را از قرار گرفتن در دامنه خطر مواجه با آلودگی های محیط زیستی ( که عمدتا مربوط به آلودگی هوا می شود) آگاه ساخته تا در صورت نیاز و بحرانی شدن شرایط هوای ناسالم، زنگ هشدار در مناطق مشکوک به صدا درآمده و در کمترین عکس العمل ممکنه ؛ شهروندان و به ویژه میانسالان و کودکان تا آنجایی که مقدور باشد در رابطه با خروج غیر ضروری از منزل پرهیز نمایند. این هشدار ها را به کرات در فصل زمستان در خصوص پایتخت نشینان و در فصل تابستان در خصوص استان های خوزستان و هرمزگان می شنویم و همواره مسئولان کشوری از رئیس محترم جمهور تا وزرا و معاونین و نمایندگان مجلس و استانداران و فرمانداران و فعالان محیط زیست و اصحاب رسانه و حتی چهره های سرشناس سینما و ورزش لب به سخن گشوده و از شرایط وخیم هوای ناپاک موجود اظهار تاسف و ابراز همدردی و نهایتا اعلام تشکیل بسیج همگانی در راستای کاهش آلودگی های محیط زیستی نموده و زندگی سالم را حق مسلم شهروندان دانسته و از هر تریبونی جهت صحه گذاشتن بر این موضوع استفاده نمودند.

اینکه این تلاش های همه جانبه متولیان امر،سمن ها و فعالان مدافع محیط زیست، هشدارهای آموزنده بازیگران سینما و تلویزیون تا چه حدی توانسته حاشیه امنیتی مناسب در راستای برقراری نظام سلامت در مناطق پرخطر ایجاد نماید را می بایست خود مسئولین پاسخگو باشند! اما نکته قابل توجه این مطلب آن است که کدام یک از مناطق مشکوک به آلایندگی های هوا،توانسته است ارز آوری شایان توجهی برای کشور داشته باشد تا آنجا که بخش عمده ای از بودجه کشور را بر اساس تولید و صادرات محصولات آن منطقه تهیه و به تصویب می رسانند. منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی مشتمل بر ٢۴ فاز گازی و حدود ٢٠ مجتمع پتروشیمی ( درحال تولید و یا در دست ساخت و راه اندازی) و سایر سایت های صنعتی تولیدی، بی شک نقش بسزایی را به عنوان قلب تپنده موثر شبکه اقتصادی کشور در تمامی ادوار دولت های اخیر برعهده داشته است. بگونه ای که هر دولتی که سکان هدایت کشور و ملت را به دست گرفته؛ سعی نموده سند بهره برداری هرچه بیشتر از مخازن نفت و گاز دریای خلیج فارس و افزایش روند رو به رشد تولید محصولات پتروشیمی را به نام خود امضا نماید. هنوز افتتاح چندین مرتبه فاز های گازی توسط روسای متفاوت دولت ها را فراموش نکرده ایم! از این رو بسیار روشن است که دولت ها همواره بر سودآوری صنعت نفت و گاز و پتروشیمی در منطقه ویژه پارس جنوبی تاکید و تکیه نموده و آن را از اولویت های برتر خود در نظر گرفته اند.

با همه این اوصاف به نظر می رسد صنعت، این مهمان ناخوانده با تمامی فک و فامیل هایش، به امان خدا رها شده است. هجوم نیروی انسانی کار و افزایش ناگهانی جمعیت شهری، پدیده ترافیک، تصادفات بیش از حد جاده ای، تداخل بی مقدمه فرهنگ ها، افزایش تصاعدی و غیر استاندارد هزینه های گذران زندگی، زمین خواری، افزایش یکباره قیمت های زمین و مسکن، افزایش فحشا و اعتیاد به مواد مخدر و مشروبات الکلی، شیوع بیماری های ناشناخته، ظهور مشاغل متنوع و نو، افزایش حجم درآمد سالیانه شهروندان بومی، کاهش مهاجرت بومیان منطقه به خارج از استان، افزایش سرمایه گذاری ها، کاهش نسبی نرخ بیکاری، افزایش نسبی تسهیلات رفاهی، افزایش سطح ارتباطات با سایر استان ها و پایتخت، توسعه ساختار و مبلمان شهری … و بسیار موارد دیگری که همگی ثمره برافراشته شدن درخت تنومند صنعت در مجاورت چهار شهرستان کنگان، عسلویه، جم و دیر می باشد. اما آنچه که از دید همگان پنهان مانده و در این ایام نگرانی های بیش از پیش را دو چندان نموده؛ عدم توجه به مرگ خاموش زندگی بومیان ساکن در این منطقه می باشد. بی تعارف و بدون اغراق می توان از مهمترین دستاوردهای صنعت به افزایش میزان آلاینده های زیست محیطی اشاره نمود که بارش های اسیدی، استشمام بوی نامطبوع و هوای آلوده به سمی ترین مواد آلاینده صنعتی، افزایش ساکس و ناکس های(۱) موجود در هوا، تغییر رنگ و کدر شدن آسمان، تغییر رنگ دریا و از بین رفتن زیست بوم بسیاری از ماهی ها و سرانجام نابود شدن انواع و اقسام ماهی ها و موجودات دریایی، ظهور بیماری های نادر و به ویژه اثرات مخرب آلاینده های صنعتی بر رشد جنین… خود گواه بر تاثیرات منفی این چرخ متحرک اقتصاد بوده که بدجوری در تار و پود بسیاری از زندگی ما ساکنان این منطقه تنیده شده است. آیا نسل های آینده ما باید همگی ناقص العضو پا به این وادی تیره و تار نهاده و تا آخر عمر تقاص این همسایگی و سکوت ما و مسئولین را بدهند!؟ برنامه دولتمردان در رابطه با مبارزه با آلودگی های صنعتی موجود در این منطقه را در کدام سند و رسانه و برنامه می توان یافت؟ تحقیق و بررسی و ساماندهی و سر آخر رفع معضلات سکونت در مناطق صنعتی را باید از چه ارگان و سازمان و نهادی انتظار داشت!؟

با مطالعه روزانه اخبار در تمامی جراید و رسانه ها متوجه شدم که در هیچ یک از پایگاه های خبری و حتی زیست محیطی، به شاخص کیفی هوای این منطقه (منطقه پارس جنوبی) اشاره نمی شود و هیچ هشدار روزانه، هفتگی، ماهانه یا فصلی نیز به این حاشیه نشینان خلیج فارس داده نمی شود. آیا اعلام میزان آلودگی هوای شهرهایی چون کنگان و عسلویه که دقیقا دیوار به دیوار سایت های صنعتی می باشند؛ کم اهمیت تر از شرایط آب و هوایی قزوین و ایلام و رشت و غیره… می باشد!؟ تعجب آور نیست که شاخص کیفی هوای شهر خوش آب و هوایی مانند بجنورد به صورت روزانه اعلام عمومی می گردد اما آلوده ترین منطقه کشور بدون هیچ اندازه گیری و اطلاع رسانی ، حمله دشمنان سبک وزن و خطرناک را نادیده گرفته و کم اهمیت جلوه داده می شود! این بی مهری ها نسبت به سلامت شهروندان ساکن در این منطقه را نمی دانم با کدام معادله می توان توجیه نمود و تا چه زمان می توان با بی اعتنایی به این مهم، از این شعله های آتشین و خطرناک که سراپا آلوده می باشند؛ گریخت. اما خوب می دانم این مردمان بی ادعا هنوز هم با طلوع خورشید از پس کوه های هاکون و لاور(۲)، با امید به فردایی روشن، سوار بر امواج پرخروش خلیج فارس شده و برای به ساحل رساندن کشتی سرزمین اشان در این دریای پهناور، از هیچ تلاشی مضایقه نکرده و دست به دعا برده و با خود فکر می کنند که هیچ کس مقصر نیست… آسمان همه آلودگی هایش را به زمین بخشیده است!

به قلم : بسام کریمی

=================

١- ساکس و ناکس: ترکیبات COxها و NOx که از جمله آلاینده های شناخته شده هوا در صنعت می باشند.
٢- هاکون و لاور: اسامی بومی کوه های اطراف کنگان می باشند.