بروز شده در : چهارشنبه 8 فروردین 1403 ساعت 11:34 قبل از ظهر

آخرین اخبار

کد خبر: 60016
تعداد نظرات:یک نظر
تاریخ انتشار:جمعه 19 اردیبهشت 99 11:22 ب.ظ

تمرین مقابله با تبعیض و تقویت اتحاد؛

گِرگشو، بزرگ ترین همایش اجتماعی کودکان در شهرستان کنگان و عسلویه/ گرگشو در تقویم فرهنگی کشور ثبت شود

اختصاصی ثلاث- گرگشو، بزرگ ترین همایش اجتماعی کودکان در سطح شهرستان کنگان و عسلویه است.

 

گِرگِشو ، آیینی سنتی که مردم جنوب به خصوص شهرستان های کنگان  و عسلویه هر سال در عصر روز ۱۴ ماه مبارک رمضان بر اساس یک سنت قدیمی که مصادف با شب ولادت امام حسن مجتبی (ع) می باشد برای رفع گره از مشکلات، برگزار می کنند.

آیین گرگشو که در بین مردم  این منطقه از اهمیت فراوانی برخوردار است، امسال نیز طبق سنوات قبل با شور فراوان در شهرستان کنگان برگزار شد.

در این مراسم که در عصر روز ۱۴ ماه رمضان صورت می گیرد کودکان و نوجوانان اعم از فقیر و غنی به صورت دسته جمعی به درب منازل می روند و از صاحب خانه طلب گرگشو با دو زبان فارسی و عربی میکنند. صاحب خانه نیز با مواد خوراکی از قبیل دانه های گندم برشته شده (دُنگ)، ذرت بو داده، آجیل و خوردنی های متنوع و  چیزهای دیگر از آنها پذیرایی می کند و در کیسه آنها می ریزد.

از جمله شعارهایی که کودکان در این آیین جلوی درب منازل میخوانند، عبارت است از:    »اعطونا من مالکم« یعنی از مالتان به من بدهید؛ یا » اعطونا الله یعطیکم« یعنی بدهید، خدا به شما میدهد.

آیین گرگشو یکی از رسومات قدیمی  مردم بندرنشین جنوب کشور به خصوص شهرستان کنگان و عسلویه در ماه مبارک رمضان میباشد . البته در برخی دیگر از شهرهای ایران مثل بیدگل ، مشهد، کاشان، آران و برخی نقاط استان خوزستان هم برگزار می شود. کشورهای حوزه خلیج فارس از جمله عمان، امارات، بحرین، قطر، کویت و عربستان نیز این رسم را تقریبا مثل ما انجام می دهند. ظاهرا این رسم در کشور بحرین قوی‌تر از دیگر کشورهای عرب زیان و مسلمان می باشد و حتی برخی داستان ها حکایت از آن دارد که منشاء این رسم از بحرین بوده است. با این همه ، هنوز معلوم نیست که این رسم دقیقا از کجا شروع شده است.

عده ای معتقدند که کلمه ی گِرگِشو، تغییر یافته ی »گِره گشا« می باشد که گویا اولین بار حضرت زهرا (س)، به یمن تولد اولین فرزند خود ، امام  حسن (ع)، با دادن شیرینی به کودکان همسایه، خوشحالی و شادی خود را با دیگران  تقسیم کرد. می‌گویند که مردم برای عرض تبریک به امام علی (ع ) و حضرت فاطمه (س) «قره عین! قره عین!» گویان به درب منزل‌شان می‌رفتند و کم‌کم به صورت مناسبتی هر ساله در میان مسلمانان رواج گرفت.( قره عین: آنچه مایه روشنی چشم شود؛ نور دیده؛ مجازاً، فرزند).

» موقعی که پیامبر( ص)خبر شنیدن تولد نوه خود را شنید، خوشحال شد و به منزل فاطمه (س) رفت و از طرف خدا اسم ایشان را حَسن نامید. مردم نیز برای عرض تبریک نزد ایشان می آمدند و به وی تبریک می گفتند.«

البته این موضوع بر  حسب برخی حکایت هایی می باشد که نسل به نسل و سینه به سینه منتقل شده و تا به امروز رسیده است؛ با این حال برخی دیگر از داستان های نیز  حکایت از آن دارد که این رسم در برخی کشورهای حوزه خلیج فارس به خاطر نیمه ماه رمضان به عنوان ماه کرامت و بخشندگی برگزار شود.
برخی معتقدند که این کلمه از «قرع الباب» به معنای درب زدن گرفته شده است. به خاطر اینکه کودکان درب خانه‌ها را برای دریافت شیرینی و عیدی می‌کوبند.

 

ضرورت و اهمیت آیین گرگشو:

این مراسم و آیین کهن که از دیر باز در منطقه جنوب ایران برگزار می شود، دارای اهمیت و جنبه های مثبت فراوانی است.

از آنجا که این مراسم توسط پیروان هر دو مذهب سنی و شیعه انجام می شود، دارای پیام بسیار مهمی بنام  » وحدت «  است که باید توجه ویژه ای به فایده و نتیجه آن گردد. این مراسم می تواند نقش مهمی در ایجاد همگرایی و تقریب بین مسلمین شود  زیرا جامعه هدف آن کودکان هستند.


از منظر جامعه شناسی نیز این آیین، دارای اهمیت ویژه ای است. گرگشو مقبولیت اجتماعی بسیار بالای در بین مردم جنوب دارد.

همایشی عظیم که همه مردم( کودکان و خانواده ها) در آن سهیم هستند و از چند روز قبل خود را برای این همایش اجتماعی عظیم آماده میکنند.

همه خانواده ها اعم از فقیر و غنی در آن شرکت می کنند. شکاف های اجتماعی و حتی اقتصادی را در هم می شکند و باعث می شود که مردم شکاف طبقاتی را احساس نکنند.

پیام دیگر گرگشو  »بذل و بخشش« است. اینکه خانواده ها به کودکان خود یاد بدهند که اگر دستِ بخشش داشته باشند، می تواند دارای اثرات تربیتی زیادی باشد  و همگرایی و اتحاد جامعه را تقویت کنند.

با توجه به پیامهای مفید این آیین، از جمله: وحدت، بخشش و عدم تبعیض بین فقیر و غنی، ضرورت دارد که مسئولان محترم استانهای جنوبی همتی کرده و این روز را در تقویم ایران به ثبت برسانند، زیرا مردم این آیین نیکو را از دیرباز با شور و شوق هر ساله برگزار می کنند.

خوشبختانه رسم حسنه گرگشو هنوز رنگ کهنگی به خود نگرفته است و هر سال بر تعداد کودکانی که به این رسم و آیین می پیوندند بیشتر از قبل می شود.

بخشی از کودکان را غیر کنگانی هایی تشکیل می دادند که قطعا مراسم گرگشو سال قبل به مذاقشان خوش و شاد و مفرح آمده و امسال در این آیین بزرگ شرکت نمودند. خانوده هایشان نیز بعضا جانب احتیاط را رعایت کرده و به همراه فرزندانشان راهی کوچه پس کوچه ها و محلات مختلف می شدند. البته امسال، مشارکت کودکان بخاطر شیوع کرونا بسیار کمتر بود که طبیعی است.

معمولا کودکان در آیین گرگشو زیباترین لباس خود را بر تن می کنند و در واقع مهیای برپایی بزرگ ترین عید خود یعنی فطر( عید فطر از بزرگ ترین اعیاد جنوبی ها محسوب می شود) ، می شوند.

گرگشو بزرگ ترین همایش اجتماعی و غیر رسمی کودکان در شهرستان های کنگان و عسلویه است.

از دیگر نکات جالب این ایین، می توان به حضور کودکان افاغنه به همراه سایر کودکان ایرانی اشاره کرد.

شاید در ظاهر این مراسم ساده به نظر آید اما پیام آن به قدری بزرگ است که می توان آثار آن را در میان اصل و نهاد خانواده های این منطقه که همان بخشش، سادگی، صداقت، اتحاد، همگرایی، خونگرم بودن، عدم تبعیض و… مشاهده کرد؛ اتفاقی که دولت بدون یک ریال هزینه می تواند آن را تقویت کند و در تقویم بگنجاند.   چنانچه مسئولین این گونه آیین های مردمی، واقعی، خودجوش و ارزشمند را مورد حمایت خود قرار دهند،  می توانند از تبعات سنگینی مانند تفرقه و تبعیض، در آینده جلوگیری کنند یا آن را به حداقل برسانند.

یادمان باشد می توان بخشی از مسائل مربوط به تفرقه و تبعیض را از همان کودکی جلوگیری کرد و با فرهنگ سازی درست، به دوراز تعصبات اشتباه، شخصیتی سالم را تربیت و پرورش داد .

می توان به گرگشو  از بعد تربیتی، نگاه عمیق تری داشت و حتی با یک برنامه ریزی درست، به آن سمت و سوی فرهنگی نیز داد؛ فارغ از هر رنگ و نژاد و ملت و  مذهب….

امسال به دلیل وجود کرونا ، انواده ها عمدتا اجازه خارج شدن کودکانشان از منزل را ندادند.

  نکته:   ممکن است مطالب و واقعیت های دیگری نیز در ارتباط با این آیین و این مطلب وجود داشته باشد. هدف از متن درج شده، نشان دادن قابلیت و ظرفیت بزرگ فرهنگی، اجتماعی و تربیتی این آیین است که می توان آن را تقویت و هدفدار کرد. رسوماتی شبیه به گرگشو در برخی کشورهای اروپایی با عناوینی متفاوت و البته ضعیف تر و کم رنگ تر، وجود دارد.

 

 

» خبرگزاری برنا: علت اصلی اینکه به امام حسن مجتبی(ع)،کریم اهل بیت می گویند طبق روایات و احادیث به دلیل این بوده است که امام حسن مجتبی (ع) نسبت به دردمندان و تیره بختان جامعه بسیار دلسوز بودند و با خرابه ‌نشینان دردمند و اقشار مستضعف و کم‌درآمد همراه و همنشین می‌شدند و دردِ دلِ آن‌ها را با جان و دل می‌شنیدند و به آن ترتیب اثر می‌دادند، و در این حرکت انسان‌دوستانه جز خداوند را مدنظر نداشتند. هیچ فقیر و مسکینی از در خانه حضرت ناامید برنگشت و حتی خود ایشان به سراغ فقرا می‌ رفتند و آن‌ها را به منزل دعوت می ‌کردند و به آن‌ها غذا و لباس می‌دادند.

امام حسن مجتبی (ع) تمام توان خویش را در راه انجام امور نیک و خداپسندانه به کار می‌گرفت و اموال فراوانی در راه خدا می ‌بخشید. مورّخان و دانشمندان در شرح حال زندگانی پر افتخار ایشان، بخشش‌های بی‌سابقه و انفاق‌های بسیار بزرگ و بی‌ نظیری ثبت کرده‌ اند. آن حضرت در طول عمر خود دو بار تمام اموال و دارایی خود را در راه خدا خرج کردند و سه بار نیز ثروت خود را به دو نیم تقسیم کردند و نصف آن را در راه خدا به فقرا بخشیدند.«

یادداشت: مصطفی صفایی

 

 

عکس: حسین بحرینی

 

 

عکس های زیر مربوط به آرشیو می باشد که از گرگشو در کنگان و بنگ گرفته شده است:

عکس: رضا صفایی، رضا زیارتی. حسین نوری. زینب صفایی و…

گرگشو

گرگشو

گرگشو

گرگشو

گرگشو

.

اخبار مرتبط

نظرات

  1. اسماعیلی says:

    این مراسم یکی از زیبا ترین وحدت بخش ترین بعد اجتماعی ساز کودکان در جنوب ایران بالاخص کنگان که نماد چند فرهنگی درسطح کشور است ازمجریان وتهیه کننده این گزارش صمیمانه تشکر می کنم

ارسال نظر

این خبر برای شما تهیه شده است لطفا نظرتان را بیان کنید.

یادداشت سایت

متن