ویروس هپاتیت C از پیشگیری تا درمان، از زبان یک متخصص بیماری های عفونی

کبد یکی از بزرگترین غدد داخلی بدن است و وظـایفی چـون دفع سموم، ذخیره انرژی، مبارزه با عفونت ها را بر عهده دارد. التهاب و تخریب بافت کبد به علت عوامل ویروسی، دارویی، چاقی، الکل، سموم و یا تهاجم سیستم ایمنی بـدن اتفاق می افتد که به آن هپاتیت می گویند و هپاتیت C یکی از شـایعترین انـواع هپاتیـت ویروسـی است.

بیماری ناشی از ویروس هپاتیت C به عنوان HCV نامیده می شود. تشخیص عفونت ناشی از این بیماری در بدن برای سیستم ایمنی بدن دشوار است و عفونت ناشی از آن اغلب مزمن می شود، می تواند به کبد آسیب رسانده و باعث سیروز کبدی شود. هنگامی که ویروس وارد بدن می شود، اغلب نشانه ها در بدن بروز پیدا نمی کند، بنابراین افراد تازه آلوده شده به ویروس بدون اطلاع می توانند باعث انتقال آن به دیگران می شوند.

نشانه های بیماری:

در اغلب موارد هیچ علامتی ندارد و می تواند مثل یک سرماخوردگی ساده و معمولی بروز کند. برخی بیماران علائم عمومی عفونت ویروسی مانند خستگی، دل ‌درد، درد عضلانی، تهوع، بی ‌اشتهایی را نشان می ‌دهند. در موارد پیشرفته، علائم نارسایی کبد شامل تورم شکم و اندام ‌ها و یا‌ یرقان است. بیماران همچنین ممکن است خارش داشته باشند. منگی و خواب ‌آلودگی، هم در مراحل بسیار پیشرفته بیماری دیده می‌ شود و با پیشرفت سیروز، در مواردی، فرد با خطر کما مواجه می ‌شود.

راه های انتقال:

این بیماری اغلب از راه خون به شیوه های مختلف مثل دریافت خون آلوده، استفاده از سرنگ آلوده به ویژه در معتادان تزریقی، سوراخ شدن بدن با هر وسیله تیز یا سوزن آلوده، خالکوبی و حجامت غیربهداشتی، زخمی شدن پوست بدن در بخش آلوده بیمارستانی، استفاده از لوازم شخصی مانند مسواک، تیغ، ناخن‌گیر به صورت مشترک با فرد آلوده، همچنین از راه رفتارهای پرخطرجنسی‌ به بدن منتقل می ‌شود.

انتقال بیماری از راه های زیر بسیار نادر است:

۱- تماس های معمول مانند دسـت دادن، بغـل کـردن، بوسیدن و استفاده از وسایل زندگی مانند قاشـق و بشقاب

۲- شیردهی، مگر در صورت وجـود زخـم و خـراش و خونریزی از لثه

۳- انتقال ویروس از مادر آلوده بـه نـوزاد در زمان زایمان در موارد نادر دیده شده است.

روش تشخیص:

نیازمند دو مرحله آزمایش است: مرحله اول آزمایش«آنتی بادی HCV» است که در این مرحله ۲۵ درصد کسانی که نتیجه آزمایش آنها مثبت بوده است،‌ در ۶ ماه اول ابتلا به بیماری، ویروس به مرور از بدنشان پاک می‌ شود و خود به خود بهبود می ‌یابند و سایر افراد وارد فاز مزمن بیماری می شوند و نیاز به روش های تشخیصی تکمیلی دارند.

درمان بیماری:

عفونت ناشی از بیماری را با داروهای ضدویروسی می توان از بدن پاک کرد، هدف از درمان این است که ویروس هپاتیت C در بدن فرد دست کم ۱۲ هفته پس از اتمام درمان، تشخیص داده نشود. در مراحل انتهایی بیماری، پیوند کبدی ممکن است یکی از گزینه های درمان باشد و تا کنون هیچ واکسنی برای ویروس هپاتیت C، ساخته نشده است.

راه های پیشگیری از این بیماری:

استفاده نکردن از سوزن تزریقی مشترک، استفاده از دستکش برای کارکنان شاغل در مراکز بهداشتی درمانی، اطمینان از تمیز بودن وسـایل در صورت تاتوکردن، خــالکوبی و درمان بـا طـب سوزنی، پرهیز از رفتارهای جنسی پرخطر، استفاده از لوازم شخصی به ویژه در آرایشگاه ها می تواند در جلوگیری از هپاتیت C موثر باشد./۱۰۵

دکتر «سید رضا معین» متخصص بیماری های عفونی و گرمسیری بیمارستان سوانح سوختگی و ترمیمی امیرالمومنین(ع) شیراز