آبسه های سر و گردن چیست و چه درمانی دارد؟

ثلاث: این بیماری ابتدا با سلولیت بافت اطراف لوزه شروع شده و در صورت درمان نشدن، در کمتر از چند روز به آبسه تبدیل می شود.

علائم آن شامل تورم لوزه، انحراف زبان کوچک به طرف مقابل، تغییر صدا و در موارد شدیدتر قفل شدن فک(تریسموس) و حرکات دردناک گردن است.

درمان این بیماری سه اصل کلی دارد که شامل اقدامات محافظتی، تجویز آنتی بیوتیک و تخلیه چرک می شود.

اقدامات محافظتی شامل:

   ۱- تجویز مسکن و تب بر

   ۲- شستشوی گلو و دهان با محلول نرمال سیلین هر دو تا چهار ساعت

   ۳- تامین مایعات از دست رفته بدن بیمار ( هیدراته کردن)

   ۴- رژیم غذایی نرم یا آبکی در حد تحمل

سلولیت پیش رونده جلو گردن

عفونت شدید و سریع فضای زیر زبان به صورت دو طرفه که اِدِم نسج های قدامی گردن و بالا آمدن زبان و انسداد راه های هوایی را در پی دارد، با عنوان «آنژین لودویگ» شناخته می شود و به دلیل انسداد راه های هوایی بسیار خطرناک است و باید درمان شود.

علائم این بیماری نیز شامل تب، اِدِم دردناک، محدودیت حرکت گردن، سختی بلع، آبریزش از دهان، قفل شدن فک و در موارد شدید انسداد راه های هوایی عفونت غلاف کاروتید و قفسه سینه است.

برای درمان نیز اصلاح وضعیت راه هوایی، آنتی بیوتیک وسیع الطیف وریدی و تخلیه آبسه صورت می گیرد.

آبسه تیغه بینی Septal Abcess

در اثر ضربه و تشکیل هماتوم در تیغه بینی و به موقع درمان نشدن هماتوم، باکتری در داخل هماتوم رشد کرده و باعث تشکیل آبسه نکروز غضروف بینی و فرو رفتگی تیغه میانی بینی شده و به اصطلاح بینی(زینی شکل) به وجود می آید.

از علائم این آبسه می توان به تورم دو طرفه بینی، گرفتگی بینی، درد، حساسیت قرمزی مخاط و پوست بینی و تب اشاره کرد.

برای درمان نیز باید پس از تشخیص هماتوم تخلیه شود؛ تجویز آنتی بیوتیک های خوراکی برای هفت تا ۱۰ روز، مراجعه بیمار دو روز پشت سر هم برای اطمینان از تشکیل نشدن مجدد هماتوم و خودداری از تخلیه محکم بینی برای سه تا پنج روز نیز تجویز می شود.

آبسه دندان Dental Abcess

اگر پالپ دندان پس از عفونی شدن نتواند از خود دفاع کند، احتمال تشکیل آبسه دندانی در نوک ریشه بسیار زیاد می شود؛ درد و تورم لثه به همراه احساس مزه بد در دهان، از نشانه های آبسه دندانی است که اغلب همراه با سابقه خونریزی از لثه است.

از علائم این آبسه می توان به اِدِم، قرمزی و درد لثه، خارج شدن چرک از شیار لثه، لق شدن دندان و در موارد شدید تب بالا و بی حالی اشاره کرد.

اگر آبسه در نواحی سطحی و در مجاورت فک باشد، مشکل چندانی پیش نمی آید و به آسانی می توانیم آن را کنترل و درمان کنیم، اما اگر به فضای عمقی گردن مانند فضاهای اطراف حلق، مجاری تنفسی و حتی اطراف مغز راه پیدا کند، می تواند بسیار خطرناک باشد و موجب انسداد راه های تنفسی و درگیری مغز و مننژیت و انتشار در خون شود.

برای درمان باید از گسترش عفونت در حفره دهان و فضای عمقی گردن جلوگیری کنیم، بنابراین آنتی بیوتیک های وسیع الطیف وریدی تجویز می شود، از محلول شستشوی «کلرهگزیدین» نیز استفاده می شود و مرحله بعد، برش و تخلیه آبسه، ارجاع به دندانپزشک و یا کشیدن دندان است.

شستشوی مرتب دهان و حلق با محلول شستشوی نرمال سیلین و کلرهگزیدین بر اساس نظر پزشک، از عوامل موثر در درمان آبسه های حلق است.

اما باید بدانیم در تمامی آبسه های ناحیه سر و گردن، چنانچه با تنگی نفس و انسداد راه های هوایی مواجه شویم، باید فوری به پزشک مراجعه کنیم./دکتر کامیار ایروانی، متخصص گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن مرکز آموزشی درمانی خلیلی شیراز