رده بندی فیلم‌‌های سینمایی به منزله بازارگرمی؛

تحریک آمیزترین تبلیغ برای جذب تماشاگر این بار برای «لانتوری»

فیلم سینمایی «لانتوری»، تازه‌ترین فیلم رضا درمیشیان با محدودیت سنی بالای شانزده سال به نمایش درمی‌آید و این محدودیت در پوستر و تبلیغات این فیلم با عنوان «توصیه» درج شده است؛ توصیه‌ای که کاملاً کارکرد تبلیغاتی دارد و نشان می‌دهد، رده بندی سنی تنها به یک ابزار جذب مخاطب در کشورمان تبدیل شده است.

به گزارش ثلاث به نقل از «تابناک»، همزمان با اکران فیلم سینمایی «لانتوری»، سومین فیلم بلند رضا درمیشیان، در تبلیغات این فیلم، به تماشاگران «توصیه» شده تا با اشخاص زیر ۱۶ سال به تماشای این فیلم نروند. در واقع برای این فیلم یک رده بندی سنی در نظر گرفته شده که بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد و عمدتاً منجر به ایجاد اشتیاق و کشاندن تماشاگران نوجوان و جوان به سالن‌های سینما می‌شود.

«لانتوری» داستانی عاشقانه است که در آن باران کوثری، نوید محمدزاده، مهدی کوشکی و بهرام افشاری نقش اعضای گروه «لانتوری» را ایفا کرده‌اند؛ گروهی خلافکار که در نهایت یکی از آنها اسیدپاشی انجام می دهد و روایتی، شبیه به یکی از اسیدپاشی‌های معروف کشور رقم می‌خورد. درمیشیان کوشیده تا به زعم خود در اثر تازه‌اش همه عناصر جذاب برای تماشاگر را به همراه بیاورد و فیلمش علاوه بر جلب توجه در جشنواره‌ها در گیشه نیز بفروشد.

شاید توصیه اخلاقی عدم تماشای فیلم توسط نوجوانان کمتر از شانزده سال نیز در همین راستا قابل تامل باشد؛ اما حقیقت آن است که نه این سن مبنای درستی برای رده بندی است و نه این رده بندی سنی، کارکرد واقعی دارد. به عبارت ساده‌تر، در رده‌بندی‌های استاندارد معمولاً عنوان «زیر ۱۶ سال» استفاده نمی‌شود و همچنین رده‌بندی سنی، جنبه «ارشادی» ندارد و برای سینمادار و والدین الزام آور است.

در آمریکا که این رده‌بندی به شدت رعایت می‌شود، «انجمن سینمایی آمریکا / Motion Picture Association of America» که به اختصار MPAA خوانده می‌شود و از ۱۹۶۸ تاکنون مسئول کنترل محتوا و درجه‌بندی فیلم‌ها در سرتاسر آمریکاست، یک مجموعه غیردولتی است که بر محتوای فیلم‌ها نظارت کرده و برای آثار رده بندی در نظر می‌گیرد؛ رده بندی‌ که به شدت توسط والدین رعایت می‌شود و به همین دلیل، اگر فیلمی رده بندی R یا NC-17 دریافت کند، به شدت در گیشه با کاهش فروش ـ نسبت به برآوردها ـ مواجه می‌شود.

گاهی برخی فیلمسازان آمریکایی اقدام به سانسور آثارشان و حذف برخی سکانس‌ها و دیالوگ‌ها می‌کنند و دوباره آثارشان را به MPAA ارائه می‌کنند تا بتوانند با رده بندی سنی بهتر، مخاطبان وسیع‌تری را جذب کنند و در واقع یک ممیزی غیردولتیِ «اخلاقی» برای فیلم‌ها طراحی شده است.

در بریتانیا نیز رده بندی خصوصی مشابهی در نظر گرفته شده که بسیار دیرپاتر از آمریکاست و از ۱۹۱۲ در قالب یک مجموعه غیردولتی تحت عنوان «هیأت رده‌بندی سنی فیلم‌های بریتانیا / British Board of Film Classification» بررسی می‌شود. در ایران اما چنین رده بندی سنی دولتی یا غیردولتی وجود ندارد و عمدتاً فیلمسازان در زمان دریافت پروانه نمایش به توافق می‌رسند که چنین توصیه‌هایی را داشته باشند!

البته این تعابیر بدین معنا نیست که «لانتوری» برای همه رده‌های سنی، فیلم مناسبی است و اتفاقاً به واسطه نوع اتفاقاتی که در این اثر سینمایی رقم می‌خورد، باید مخاطب محدودی به تماشای این فیلم بنشیند؛ اما در عین حال باید توجه داشت که رده‌بندی سنی در کشورمان به شکل واقعی پیاده‌سازی شود.

در واقع با گذشت یک قرن از عمر سینمای ایران، باید یک مجموعه فعال در خانه سینما به عنوان نهاد صنفی مورد وثوق قریب به اتفاق فعالان سینما، به بررسی و رده‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی کشورمان بپردازد و تمامی فیلم‌های سینمایی با درج رده‌بندی به نمایش درآیند. همزمان باید تبلیغات لازم برای فرهنگ‌سازی در این زمینه صورت پذیرد تا در ادامه بتوان با تکیه بر همین رده بندی، طیف وسیع‌تری از فیلم‌های سینمایی ایران را نمایش داد.