بدعهدی‌ها و بهانه‌ها

در دوسال گذشته شاهد افتتاح رسمی چندین مجتمع پتروشیمی توسط رییس جمهور وقت بودیم که این طرح‌ها با عنوان جهش دوم صنعت پتروشیمی به ملت عزیز ایران معرفی شد. قرار بود یکایک این افتتاح‌ها کام مردم ما را شیرین کرده و با ارزآوری و اشتغالزایی بار بزرگی از دوش دولت و مردم بردارند. اما در این میان تولید ناقص کیمیای پارس خاورمیانه و توقف کامل تولید در پتروشیمی سبلان کام بسیاری را در این میان تلخ کرد. خصوصا وقتی به سهامداران این دو مجتمع می‌نگریم درمی‌یابیم که متضرر اصلی این عدم تولید، فرهنگیان هستند چرا که هر دوی این شرکت‌ها تحت مدیریت پتروفرهنگ از شرکت‌های تابعه صندوق ذخیره فرهنگیان هستند.

با پیگری‌های فراوان دریافتیم که این تولید کمتر از ظرفیت در کیمیای پارس خاورمیانه و توقف تولید در سبلان هر دو به دلیل عدم تامین اکسیژن از سوی پتروشیمی دماوند است.

اما اصل ماجرا چیست؟

داستان از این قرار است که شرکت پتروشیمی دماوند انرژی عسلویه به عنوان تامین‌کننده اصلی خوراک و یوتیلیتی در فاز دوم پتروشیمی منطقه ویژه پارس از سال‌ها پیش کار راه‌اندازی خود را آغاز کرده و قراردادهای تامین خوراک و یوتیلیتی مورد نیاز مجتمع‌های پتروشیمی را نیز با ایشان منعقد کرده است. ابتدا و مطابق قراردادی که همچنان موثراست دماوند متعهد بود با سرمایه‌گذاری خود در موعد مقرر اکسیژن مورد نیاز سبلان، کیمیای پارس خاورمیانه و دنا را تهیه کند که همگی غالبا متعلق به فرهنگیان هستند، اما مشخص شد علیرغم امضای این قرارداد، دماوند هیچ برنامه‌ای برای تامین مالی نداشت و این امر موجب شد کیمیای پارس خاورمیانه و سبلان با حسن نیت طی قرارداد دیگری بار تامین مالی دماوند را بر دوش کشند در این راستا و به دلیل عدم تامین بودجه کافی از سوی سهامداران این شرکت، دماوند برای ساخت ۲ واحد جداسازی اکسیژن (ASU) اقدام به انعقاد قراردادی سه‌جانبه با شرکت‌های کیمیای پارس خاورمیانه و سبلان می‌نماید. طبق این قرارداد مقرر بود سبلان و کیمیای پارس خاورمیانه جمعا ۷۶ میلیون یورو تحت عنوان پیش خرید یوتیلیتی به دماوند پرداخت نمایند. در ادامه نیز برای اجرای پایپینگ آف سایت (لوله‌گذاری خارج از مجتمع) مجددا قراردادی با سبلان به ارزش ۱۴ میلیون یورو منعقد می‌نماید. در این میان شرکت سبلان در اولین فرصت ممکن تمام تعهدات خود را از قبیل بیش از ۵۰ میلیون یورو از تعهد خود در قرارداد سه‌جانبه و ۱۴ میلیون یورو تحت عنوان قرارداد دوم خود را پرداخت می‌نماید. کیمیای پارس خاورمیانه نیز در همان روزهای ابتدایی پس از قرارداد ۲/۵ میلیون یورو می‌پردازد و در ادامه نیز در سال ۹۹ طی دو مرحله ۵ میلیون یوروی دیگر به این شرکت پرداخت می‌کند. برای تامین ۶ میلیون یوروی دیگر نیز به از دماوند درخواست شماره حساب خارج از کشور نموده که این شرکت به دلیل بروز اختلافاتی با پیمانکار چینی خود، از دریافت این مبلغ امتناع می‌ورزد.

حال وقتی از بیرون به این ماجرا می‌نگریم، درمی‌یابیم که سبلان و کیمیای پارس خاورمیانه در عین اینکه در زمان اجرای پروژه خود با مشکلات عدیده‌ای دست‌وپنجه نرم می‌کردند و تحریم‌ها نیز بر آنها فشاری مضاعف وارد آورده بود، بیش از نیمی از تعهدات قراردادی خود را یعنی بیش از هزینه‌های یکی از دو واحد عمل نموده‌اند و دماوند با علم به عواقب حقوقی، امکان پرداخت الباقی مبلغ را از کیمیای پارس خاورمیانه سلب نموده است. این درحالی است که پتروشیمی دماوند هنوز به تعهدات خود عمل نکرده و هر روز با وعده‌ روزهای آینده، تامین اکسیژن (به عنوان یکی از خوراک‌های اصلی تولید متانول) مورد نیاز این دو مجتمع را به تاخیر می‌انداز. این تاخیر موجب زیانی هنگفت به پتروفرهنگ و در نهایت به سرمایه فرهنگیان عزیز کشور زده است.

اینکه چه کسی پاسخگو است و چگونه این خسارات و عدم‌النفع جبران خواهد شد بر همگان پوشیده است.