عقرب گزیدگی و راه‌های مقابله با آن

به گزارش ثلاث و به نقل از روابط عمومی شبکه بهداشت و درمان شهرستان گناوه، سرپرست شبکه بهداشت و درمان این شهرستان گفت: در تمام دنیا عقرب گزیدگی از مسایل مهم بهداشتی درمانی است، که زندگی انسان‌ها را بخصوص در مناطق گرمسیری به خطر می‌کشاند.
مهندس محمد بازیاری با اشاره به اینکه تمام عقرب‌های شناخته‌شده می‌توانند سم تولید کنند افزود: عقرب‌ها سم را در کیسه خود ذخیره و هنگام نیش زدن به بدن طعمه وارد می‌کنند، سم تعدادی از عقرب‌ها از نظر پزشکی خطرناک است و باعث علائم و عوارض متنوعی در فرد آسیب‌دیده می‌شود.
وی ادامه داد: از بین این عقرب‌ها می‌توان به خانواده‌های بوتیده اشاره کرد، که سم نوروتوکسیک و همولیتیک خطرناکی تولید می‌کنند و موجب مرگ افراد به‌ویژه کودکان کمتر از ۶ سال می‌شوند.
این مقام مسئول تصریح کرد: در ایران و بخصوص خوزستان عقرب‌های سیاه بزرگ سم خطرناکی تولید می‌کنند که بیشترین آمار مرگ‌ومیر کودکان مربوط به آن‌هاست.
سرپرست شبکه بهداشت و درمان گناوه افزود: از بین عقرب‌ها، عقرب گادیم (زردرنگ) همه‌ساله مرگ‌ومیر و عوارض زیادی را برای ساکنان منطقه جنوب غربی ایران در پی دارد.
مهندس بازیاری ادامه داد: عقرب گادیم، رنگ بدنی زرد شفاف تا زرد کدر دارد و نوک انبرک‌ها قهوه‌ای مایل به قرمز است، نیش این عقرب بسیار کوچک است، ازاین‌رو گزش این جانور درد زیادی ندارد و باوجود خطرناک بودن سم، ممکن است در خیلی از موارد گزش با درد همراه نباشد.
وی عنوان داشت: عقرب گادیم یکی از خطرناک‌ترین عقرب‌های جنوب غربی ایران است و زهر آن باعث نارسایی حاد کلیه، اثر بر سیستم عصبی مرکزی، اختلال عروقی، ایست قلبی- تنفسی و درنهایت منجر به مرگ شود.
این مقام مسئول گفت: تشخیص عقرب گزیدگی در فرد آسیب‌دیده بر مبنای: محل زندگی فرد آسیب‌دیده از نظر وجود عقرب، فصل سال، پیدا کردن عقرب در محل زندگی آسیب‌دیده، علائم و عوارض موضعی و عمومی می‌باشد.
وی ادامه داد: علائم عقرب گزیدگی به زمان نیش خوردن (شب یا روز)، نوع عقرب، مدت‌زمان طول کشیدن از نیش خوردن تا مراجعه به مراکز بهداشتی درمانی بستگی دارد و ممکن است از یک نقطه کوچک محل نیش تا التهاب، قرمزی و اکیموز محل نیش متفاوت باشد همچنین علائم موضعی محل نیش به‌صورت ظاهری ناچیز باشد، ولی با توجه به نوع عقرب به‌خصوص، اگر از نوع گادیم باشد، ممکن است تمام نسج زیر جلد را خراب کند و به‌صورت نسج گانگرن شده و خشک‌شده دیده شود.
سرپرست شبکه بهداشت و درمان شهرستان گناوه از دیگر علائم عقرب گزیدگی را چنین عنوان کرد: ممکن است بیمار با علائمی مانند قرمزی و برافروختگی صورت و چشم‌ها، قیافه توکسیک، دیسترس تنفسی، استفراغ خونی، درد شکم در ناحیه اپی گاستر (ناحیه معده)، تاری دید، تب، سردرد، استفراغ شدید تا کیکاردی و بی‌قراری افزایش بزاق دهان، خشکی دهان، تنگی مردمک چشم، لوچی (انحراف) چشم، تنگی نفس، برآمدگی شکم، بی‌اختیاری ادراری، اسپاسم (حنجره)، انقباض موضعی و تشنج مراجعه نماید.
مهندس بازیاری افزود: در صورت بروز عقرب گزیدگی تا رسیدن فرد به بیمارستان اقدامات زیر را باید انجام داد: فرد آسیب‌دیده را آرام کنید؛ آرامش فرد باعث می‌شود که جذب زهر کند شود، عضو نیش‌زده را در صورت امکان پایین‌تر از سطح بدن قرار دهید (مثلاً با آویزان کردن دست یا پا) و آن را به‌وسیله یک‌تخته چوب یا آتل بی‌حرکت نگه‌دارید، محل نیش‌زده را با کیف آب سرد یا یخ سرد نگه‌دارید (به خاطر داشته باشید که هرگز یخ را مستقیماً روی پوست قرار ندهید)، اگر محل عقرب گزیدگی در دست یا پا باشد باید کمی بالاتر از محل نیش (حدود Cm5-3) را با یک‌تکه پارچه پهن Cm 5 به‌آرامی ببندید، دقت داشته باشید فشار نوار بسته‌شده زیاد نباشد به این منظور پارچه یا باند باید طوری بسته شود که یک انگشت به‌راحتی از زیر آن عبور کند.
وی اظهار داشت: در سال ۹۶ تعداد ۵۸ مورد گزش از طریق عقرب در شهرستان گناوه گزارش‌شده که از این تعداد ۱۴ نفر در شهر و ۴۴ نفر نیز در روستا مورد گزش قرارگرفته‌اند، که با توجه به وجود داروهای تخصصی در بیمارستان این شهرستان تمامی ۵۸ مورد تحت مداوا قرارگرفته و بهبودیافته‌اند.
 مهندس بازیاری خاطرنشان کرد: استفاده از داروهایی مانند: سرم ضد سم عقرب پنتاوالان موجود در بیمارستان شهرستان باعث شده تا درمان این نمونه از بیماری آسان گردد و تلفاتی در پی نداشته باشد.