نگاهی مختصر به تاریخ کنگان در عصر صفویه

با نگاهی به تاریخ کنگان می توان دریافت که این شهر قدمت تاریخی کهنی دارد،اما در تاریخ مکتوب  تا قبل از دوران صفویه نامی از از این منطقه برده نشده است و آنچه بر می آید کنگان در گذشته از نواحی سیراف بوده است. خلیج فارس به عنوان یکی از مهمترین مراکز استراتژیک جهان دارای بنادر و جزایر بسیاری می باشد که همواره در طول تاریخ , فراز و نشیب هاو تحولات عدیده ای را به خود دیده است. یکی از مهمترین بنادر خلیج فارس که در ادوار صفویه تا زندیه از اهمیت بالایی برای حکومت مرکزی برخوردار بوده است ، کنگان می باشد.  ورود پرتغالی‌ها  به خلیح فارس باعث توجه آنان به بنادر و جزایر شد و پس از مدتی  با توان نظامی و دریانوردی توانستند بنادری که با حکومت ایرانی هرمز در ارتباط بودند  را تصرف کنند و  بنادر پس از مدتی در تبعیت پرتغالی ها قرار گرفتند ؛ علت آن بود که آن دوران حکومت صفویه در آشفتگی های سیاسی قرار داشت.اما پس از مدتی مردم حاشیه خلیج فارس از پرتغالی ها رویگردان شدند و به مقابله با آنان پرداختند.  پرتغالی ها پس از شکست در جزیره هرمز در برخی مناطق مانند کنگان امور اقتصادی خویش را ادامه دادند.

وادالا در کتاب خلیج فارس در عصر استعمار (ترجمه  شفیع جوادی صفحه ۴۳) در این باره می نویسید:《پرتغالیان در قشم دو بنا در دو میلی باسادورو و همچنین یک دفتربازرگانی متعلق به پرتغالی ها وجود داشتند .هنوز هم خرابه های یک دفتر بازرگانی آنان در کنگون که بندری کوچک و فعالی است دیده می شود.》. طبق این کتاب تاریخی، پرتغالی ها در دوران صفویه دفتر بازرگانی در کنگان داشته اند که در این دفتر یا عامل بازرگانی به امور بازرگانی و توسعه روابط مشغول بوده اند. سر  آرل آشتین در کتاب از گله دار تا بوشهر (ترجمه احسان نظری صفحه ۸۲) می‌گوید:《بنابر این ما از اقامت بیشتر در کنگان به منظور بازرسی آثار باقیمانده از کارخانه ی (به معنای عامل سیاسی) کوچک پرتغالی ها که گفته می شود به مدت چندین سال در آنجا فعالیت داشته اند صرف نظر کردیم و اینطور صلاح دیدیم که حرکت خود را در امتداد  زمین های حاصل خیز و آباد و حاشیه رودخانه ها ادامه دهیم.  به غیر از  پرتغالی ها ،انگلیسی ها،هلندی ها و فرانسوی ها نیز کوشیده اند روابط تجاری خویش را در خلیج فارس هر چند اندک مثل پرتغالی ها از دست ندهند و  با یکدیگر رقابت داشتند.

// منابع:  از مروارید تا نفت ، رضا طاهری-   تحولات سیاسی اقتصادی کنگان در دوران صفویه تا زندیه حیدر بابا نسب..//

گردآوری : قاسم احمدی. رسانه بنک نیوز