حوزه سلامت در اولویت مسئولین صنعت، نماینده مجلس و سازمان تامین اجتماعی قرار گیرد؛

مشکلات مالی بیمارستان کنگان چرا ایجاد شده و چگونه حل می شود؟

بیمارستان و حوزه سلامت از مهم ترین زیرساخت های موجود در جامعه هستند که اهمیت فوق العاده ای برای مردم دارد و از همین منظر باید دغدغه اولویت دار مسئولین در کنار موضوع امنیت، اقتصاد و اشتغال باشد. هر جا مسئول یا مسئولینی، حوزه سلامت را در اولویت کاری و پیگیری خود قرار ندهند، مردم مطالبه اول خود را باید فشار بر مسئول برای حل مسئله سلامت در آن منطقه بگذارند؛ چنانچه غیر از این باشد، نواقص حوزه سلامت به مطالبه گر نبودن مردم آن دیار بر می گردد. بدون شک، بیمارستان ها در حوزه پدافند غیر عامل نیز اهمت بسزایی دارند و این اهمیت زمانی ملموس تر است که مراکز درمانی در وسط حوزه صنعت و مناطق حادثه خیز قرار گرفته باشند، مانند بیمارستان امام خمینی(ره) کنگان که در منطقه صنعتی پارس جنوبی واقع شده است. در این نوشته، به بررسی یکی از مشکلات اساسی بیمارستان کنگان یعنی مسئله مالی و بدهی این مرکز درمانی می پردازیم.

حضور صنعت، انفجار جمعیت و افزایش عجیب مراجعین بیمارستان کنگان

 برای اینکه بتوان به راه حل منطقی برای این مشکل دست پیدا کرد، ابتدا باید این موضوع را ریشه یابی نمود تا نهایتاً هم قضاوت منصفانه ای داشته باشیم و هم کامل ترین و موثرترین راه را برای حل این معضل پیدا کنیم. بیمارستان امام خمینی(ره) کنگان، سال ها قبل برای جمعیت ۲۵ هزار نفری آن زمان که جم و عسلویه، جزء بخش های این شهرستان بزرگ بودند، احداث شد.  با ایجاد بزرگ ترین پروژه تاریخ صنعت نفت با نام «پارس جنوبی» در جنوب استان بوشهر( واقع در شهرستان کنگان و عسلویه)، و به تبع آن احداث پتروشیمی های متعدد و شرکت های بزرگ و کوچک مرتبط به نفت، گاز و پتروشیمی، انفجار بی سابقه جمعیت در این مناطق رخ داد. جمعیت شهرستان چنان افزایش یافت که تا قبل از آن بی سابقه بوده است و حتی بالاترین نرخ رشد جمعیت در کل کشور نیز به کنگان اختصاص یافت. از آنجایی که مسئولین وزارت نفت، وزارت کشور، وزارت بهداشت و دیگر وزارتخانه های مرتبط، از قبل، پیش بینی های لازم را برای مسئله انفجار جمعیت انجام نداده بودند، خیلی زود این موضوع به معضلی بزرگ و بی سابقه برای مردم این مناطق( کنگان، عسلویه، نخل تقی، سیراف، بیدخون و… )تبدیل شد. جمعیت بندر کنگان در فاصله بین دو سرشماری، از ۲۵ هزار نفر به ۷۶ هزار نفر رسید و عملاٌ رشد جمعیت این شهر از تمام خطوط قرمز عبور کرده و مستقیماً این منطقه را وارد بحران نمود. آلایندگی صنعت، ترافیک، وارد آمدن فشار سه برابری به تمام تأسیسات، زیرساخت ها و امکانات شهری، شلوغی بی حد برخی ادارات به خاطر ارباب رجوع، هجوم خرده فرهنگ ها، آسیب های اجتماعی، کمبود شدید فضای آموزشی، تفریحی و… از یک طرف، فشار بیش از اندازه ظرفیتِ حوزه درمان به بیمارستان امام خمینی(ره) کنگان از طرفی دیگر، موجب ایجاد مشکلات عدیده ای شد. زیر ساخت های بیمارستان کنگان عملاً توان پوشش حجم عظیم مراجعین از حوزه صنعت و هشت شهرستان( دیر، کنگان، جم، عسلویه، مهر، لامرد، گله دار، پارسیان) را نداشت. تعداد مراجعین به بیمارستان کنگان در سال ۹۵ به عددی معادل یک میلیون و ۱۶۴ هزار نفر رسید، یعنی عبور از تمام خطوط قرمز. این آمار حدوداً برابر با جمعیت کل استان بوشهر است، در حالی که چارت نیروی انسانی و بودجه این بیمارستان، تغییر یا افزایش چندانی به نسبت این حجم از مراجعین نداشت.   در این شرایط بود که هیئت وزیران در زمستان سال ۸۹ در اقدامی تحسین برانگیز و در چارچوب عمل به مسئولیت های اجتماعی مناطق پیرامونی پارس جنوبی، مصوبه مهمی را  گذراندند.

چرا مصوبه »بیمارستان کنگان، بیمارستان معین نفت« اجرایی نمی شود؟

بند ۸ از مصوبات هیئت وزیران در جلسه مورخ ۲۷ بهمن ۱۳۸۹ با شماره:  ۲۹۹۱۱۳/۴۶۲۶۹ که در مرکز استان بوشهر برگزار شد و به جناب آقای قلعه بانی، معاون اسبق وزیر نفت، نیز اعلام شد، بداین شرح است:  « تعین بیمارستان امام خمینی(ره) کنگان به عنوان بیمارستان معین صنعت نفت و تجهیز آن توسط سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس به منظور پوشش درمان شهرهای کنگان، نخل تقی و عسلویه. » .  اما متأسفانه به جز چند مورد کمک و مساعدت، این مصوبه هیچ‌گاه به شکل لازم و کامل اجرا نشد و همچنان روی زمین مانده است.

اجرای تفاهمنامه میان وزارات بهداشت، نفت و رفاه در انتظار آقای نام آشنا

دو سال بعد مجدداً تفاهم نامه همکاری میان وزارت بهداشت، وزارت نفت و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ۱۱ اسفند سال ۱۳۹۲ به شماره نامه  ۵۵۱۶۷۵-۴/۴  منعقد شد . در شرایطی که همه مردم امیدوار بودند تا حداقل این تفاهم‌نامه به سرانجام خوشی برای آن ها برسد ولی این برگ تفاهم‌نامه نیز در آرشیو سه وزارتخانه ماند و سرنوشتی بهتر از مصوبه هیات وزیران پیدا نکرد و تا به امروز در حال خاک خوردن است.

بند ۱ این تفاهم‌نامه: هدف از این تفاهم نامه، ارتقاء خدمات درمانی منطقه جنوب استان بوشهر ( شهرستان های دیر، کنگان، جم و عسلویه )، برای بهره گیری و استفاده بهینه از امکانات و نیروی انسانی این سه وزارتخانه جهت ارائه خدمات هرچه بهتر در حوزه درمان مردم و جمعیت ساکن در منطقه است.  در این تفاهم نامه، سه وزارتخانه مذکور، تعهداتی را منعقد کرده اند که هرسه وزارتخانه باید جهت اجرایی شدن به آن عمل می کردند.

 بند ۲ این تفاهم‌نامه: اعمال سیاست های پرداخت به پزشکان و کادر درمان به صورت هماهنگ در منطقه.

بند ۳ این تفاهم‌نامه: پرداخت های سازمان های بیمه ای و نفت به چهار بیمارستان منطقه بر اساس تعرفه واقعی ( ۶/۳  سه و شش دهم کا ) انجام گردد.

متأسفانه مصوبه و تفاهم‌نامه مذکور هیچ‌گاه عملی نشد که اگر این اتفاق می افتاد، بیمارستان کنگان به عنوان قطب درمان جنوب استان بوشهر در شرایط بحرانی مالی که امروز به آن دچار شده، نمی افتاد. لازم به یادآوری است که تا کنون ( اوایل مهرماه ۱۳۹۸ ) هیچ گونه اقدامی که منجر به عملی شدن این مصوبه و تفاهم‌نامه شود، از سوی نماینده های ادوار مجلس و دیگر مسئولین شهرستانی و استانی انجام نشده و لذا همه ما در قبال این وظیفه مهم و حیاتی مسئولیم.

بیمه ها، بدهی کامل خود را به بیمارستان های دولتی پرداخت نمی کنند

با شروع طرح تحول نظام سلامت به عنوان تاریخی ترین و مؤثر ترین طرح دولت در اردیبهشت سال ۱۳۹۳ ، بیمارستان های دولتی( زیر نظر وزارت بهداشت) در بحث مالی با یک شرایط جدید و غیر منتظره مواجه شدند. این طرح با هدف کاهش پرداختی از جیب مردم کار خود را آغاز کرد. در این طرح، مردم با در دست داشتن دفترچه بیمه، هزینه کمی را به بیمارستان های دولتی پرداخت می کنند. مابه التفاوت این هزینه باید توسط بیمه ها به بیمارستان های دولتی بازگردد. این اتفاق باعث کاهش شدید نقدینگی بیمارستان های دولتی شد و از آنجایی که بیمه ها نیز مابه التفاوت پرداختی مردم را نیز به شکل بسیار نا منظم و دیر به دیر به حساب بیمارستان ها واریز می کنند، شرایط مالی بیمارستان ها با سرعت زیاد به سمت خط قرمز حرکت کرد.

خرید تجهیزات و وسایل بیمارستانی به قیمت روز و ارائه خدمات به مردم با تعرفه دولتی

دلیل دوم؛ تعرفه خدمات ارائه شده به مراجعین در بیمارستان های دولتی، طی چند سال اخیر، افزایش بسیار ناچیزی داشته است اما هزینه خرید تجهیزات، مواد مصرفی، مواد آزمایشگاهی، دستمزدها، دارو و غیره، به شکلی وحشتناک و نامتعارف افزایش یافته است به طوری که شرایط مالی بیمارستان های دولتی مانند امام خمینی(ره) کنگان که بخش قابل توجهی از حجم مراجعین جنوب استان و صنعت بر دوش می کشد، را با چالش جدی روبرو کرده است. این بیمارستان در طی سال های متمادی هیچ گاه خدمات خود را متوقف نکرده است و فارغ از هر گونه محدودیت و تبعیضی در زمینه رنگ، نژاد، دین و ملیت، به شکل شبانه روز در حال ارائه خدمت به مردم می باشد. حجم گسترده مراجعین به این بیمارستان همواره از خدمات این مرکز درمانی با تعرفه دولتی و بسیار ناچیز« طرح تحول نظام سلامت» استفاده می کنند ولی سوال اینجاست که این بیمارستان تا چه زمان می تواند با تعرفه نازل و با وجود تورم( سالانه، ماهانه، هفتگی و روزانه) برای تهیه تجهیزات و وسایل مورد نیاز، سرپا باشد؟

صنعت منطقه، مسئولیت اجتماعی خود را در قبال بزرگ ترین و شلوغ ترین بیمارستان جنوب استان انجام دهد

هر چقدر تعداد مراجعین به بیمارستان دولتی بیشتر باشد، هزینهِ کرد آن نیز بیشتر می شود و دلیل آن این است که تعرفه ها برای مراجعین به نسبت دو سه سال گذشته تغییر ملموسی نکرده تا فشار مالی به مردم وارد نشود، ولی خود بیمارستان برای خرید همان مواد و با توجه به گرانی افسار گسیخته، ناچار است چندین برابر، هزینه کند و طبیعی است که در این جریان متضرر و بدهکار خواهد شد. در این مسئله، نقش صنعت به عنوان عامل افزایش جمعیت و مراجعین بسیار مهم است که بتواند، از قطب درمان جنوب استان بوشهر حمایت مالی نماید. لازم است، شورای راهبردی پتروشیمی های منطقه ویژه پارس و همچنین سازمان منطقه ویژه پارس در این موضوع ورود جدی و فوری نمایند. نقش مسئولین شهرستان، استان و نماینده در این مسئله بسیار مهم است و هیچ قصوری در این راستا از سمت مردم قابل پذیرش نیست. هر انسانی از بدو تولد تا زمانی که در قید حیات است، ممکن است در هر ساعت و دقیقه ای به بیمارستان و درمان نیاز پیدا کند و لذا این مسئله بسیار حیاتی می باشد که بخواهیم، کیفیت، تنوع و کمیت خدمات بیمارستان کنگان را از این طریق برای ارائه خدمات به مردم، ارتقا دهیم.  برای حل این معضل به شکل اساسی باید تفاهم‌نامه و مصوبه ای که در بالا به آن اشاره شد، اجرایی گردد که البته متأسفانه هنوز از عهده هیچ مسئول و نماینده ای برای اجرایی کردن آن، کاری بر نیامده است. انتظار مردم، ورود فوری مسئولین و همچنین مدیران محترم صنایع مستقر در جنوب استان برای حل این موضوع است. مشخص است که نمی توان خدمات بیمارستان کنگان را روی مراجعین قطع کرد و اصطلاحاً درب بیمارستان را نمی شود به علت کمبود بودجه یا بدهی روی مراجعین بست و لذا بیمارستان کنگان به شکل بیست و چهار ساعته در حال خدمت رسانی به مردم است، هرچند ارائه خدمات در این سطح گسترده، موجب افزایش بدهی این مرکز درمانی می شود.  

راه حل موقت و نقش سازمان تامین اجتماعی کشور

اما راه حل موقت این است که رئیس بیمارستان امام خمینی به اتفاق نماینده مردم جنوب استان بوشهر و فرماندار جدید شهرستان کنگان، نشستی فوری با رئیس سازمان تأمین اجتماعی کشور برگزار نمایند تا جناب دکتر سالاری که خود نیز فرزند استان بوشهر است، به عنوان رئیس این نهاد، بخشی از طلب بیمارستان کنگان از تأمین اجتماعی را آزاد نماید و مستقیماً به حساب بیمارستان کنگان منتقل نماید. این اقدام موقتاً می تواند بحرانی مالی این مرکز درمانی را تا حدی تعدیل کند و سر و سامان بخشد. چنانچه این اتفاق در اسرع وقت نیفتد، باید منتظر انتقال این بحران به سطح جامعه و اعتراضات بیشتر بود. در کنار موارد بالا، می توان از دستان مهربان نیکوکارن و خیرین منطقه نیز انتظار مساعدت های بیشتر داشت تا بخشی از مسائل مالی بیمارستان کنگان را اینگونه حل کرد. البته ناگفته نماند که در این مطلب فقط عوامل بیرونی مرتبط با مسائل مالی بیمارستان مورد بررسی قرار گرفت.

در این مطلب مسائل و عوامل داخلی مرتبط با مسائل مالی مورد بررسی قرار نگرفت.  با این وجود، اولویت هزینه کردها نیز مسئله بسیار مهمی است که به نگاه و برنامه ریزی مدیر مجموعه باز می گردد.

در پایان از سرکار خانم الماسی، نماینده محترم مردم جنوب استان بوشهر که اخیرا با رایزنی خود مبالغ تقریبا خوبی را برای احداث و تعمیر اتاق عمل و همچنین احداث درمانگاه تخصصی بیمارستان کنگان از وزارت، مصوبه گرفتند، انتظار می رود که در زمینه رفع مشکلات مالی بیمارستان کنگان که در حال حاضر اولویت شماره یک این مرکز درمانی و قطعا از اولویت های مهم مردم منطقه می باشد، تمرکز کرده و راهکاری مناسب را برای آن پیدا نماید تا ان شاءالله موجب افزایش رضایتمندی ها به بیمارستان کنگان و عملکرد شما گردد.

یادداشت: مصطفی صفایی- هفته نامه استانی ثلاث جنوب