بندرکنگان شهری مقدس و قدیمی

کنگان از شهرهای بسیارمهم ایران است و ما امروز جاهای دیدنی کنگان را به شما معرفی میکنیم . شهرستان کنگان از شهرستان های بوشهر است و در جنوب غربی ایران قرار دارد . مرکز این شهرستان بندر کنگان یکی از مهم ترین بندر های کشور است. موقعیت جغرافیایی شهرستان کنگان از این قرار است که این شهرستان از شمال غربی همسایه شهرستان دیر است و از شمال به رشته کوه های زاگرس و تپه کنگان می‌رسد. از غرب در مجاورت شهرستان بنک قرار دارد و از شرق، به سیراف می‌رسد و همانطور که می دانید از جنوب به خلیق نیلگون فارس ختم میشود.

۶۰ درصد از تاسیسات پارس جنوبی در شهرستان کنگان واقع شده است و تا کنون ۲ پالایشگاه نهم و دهم در آن به بهره برداری رسیده اند. فاز ۱۲ پارس جنوبی یا پالایشگاه نهم بزرگترین فاز پالایشگاهی خاورمیانه است.

در سال های دور تقریبا در زمان سلسله‌ی صفویان کنگان از توابع بندر سیراف بوده است اما بعد از فروپاشی صفویه برای خودش استقلال پیدا میکند. کنگان بطور کلی شامل ۲ بخش مرکزی و سیراف است.

جریان اسم کنگان از این قرار است که کنگ در ادبیات باستان ما به معنی فرورفتگی خشک  در آب است و از قضا کنگان نیز در میان چندین آب باریکه دریایی محصور شده است.

به کنگان شهر مقدس نیز می‌گویند زیرا این نام ریشه ی اوستایی ، آریایی دارد. بارها نام کنگ در اوستا و دینکرد آمده است و کنگان از ترکیبی از کنگ به علاوه پسوند مکانی می‌باشد. برخی نیز براین عقیده‌اند که کنگان لغتی است با ریشه سانسکریت، از واژه کنگاو که پس از مهاجرت آریایی‌ها و عزیمت آن‌ها از شمال دریای مازندران به سمت جنوب رایج بوده است. البته آثار تاریخی به‌جای مانده از ایلامی‌ها در جلگه خوزستان نشان می‌دهد که آن‌ها حکومتی مقتدر را در این مکان تشکیل داده بودند.

شهری با پتانسیل گردشگری بالا

شهر کنگان به قدری از لحط اشیا و سازه های تاریخی غنی است که میشود آن را با شیراز مقایسه کرد. پس اگر قصد سفر به یک شهر تاریخی را دارید بدون شک کنگان می‌تواند یکی از بهترین مقاصد برای شما باشد. آثار گوناگونی راجع به تاریخ سرزمین‌مان در دوره های مختلف در این شهر پیدا میشود که از جمله آن‌ها می‌توان به خانه‌های اعیانی سیراف، بندر کنگان، آب انبارها، برکه‌ها، تپه‌ها ،قلعه‌ها، کوزه‌ها، مساجد تاریخی و … نام برد که در ادامه ی این مطلب درباره ی جاهای دیدنی کنگان برای شما خواننده ی عزیز نوشته ایم .

همان طور که در بالا اشاره شد کنگان در قدیم الایام زیر مجموعه ی بندر سیراف بوده اما بعد از دوران صفوی مستقل میشود و از زمان مغول ها نیز هویت سیاسی خاص خود را داشته است. 

بندر سیراف خاطره ی باستانی ما از کنگان

در دل شهرستان کنگان شهر باستانی سیراف قرار دارد که یکی از جاهای دیدنی کنگان است. می توان گفت بندر سیراف پس از گراویدن مردمان ایران به اسلام یکی از مهم ترین بنادر مهم زمانه بوده است. بازرگانان سیرافی با کلیه بنادر پررونق داخلی و خارجی اعم از هندوستان، شرق آفریقا و چین تجارت مستقیم و مستمری داشتند. بندر سیراف در دوران به قدری غنی بوده است که مردمان شهر حتی چوب مورد نیاز برای ساختن خانه هایشان را از هندوستان ویا آفریقای جنوبی وارد می کردند .خانه‌های چند طبقه، بیمارستان، سیستم فاضلاب و لوله کشی سفالی تنها بخشی از دوران طلایی این بندر بوده است.

لازم به ذکر است که سیراف از قدیم شهر مذهبی بوده است و آثار گران بهای آن می شود به مساجدش اشاره کرد که ازجمله آن‌ها می‌توان مسجد جامع و امام حسن بصری را نام برد. تاجران سیرافی  مروارید‌های به دست آمده از خلیج فارس را به هند، آفریقا و چین صادر می کردند. این مرواریدها تزیین شده با هنر دست هنرمندان سیرافی است که خود در آن دوران امتیازی در مبادلات کالا بوده است.

در دوران صفویه گچ بری فقط و فقط برای خانه های اشراف به کار میرفته اما در سیراف خانه های افراد معمولی نیز دارای گچ بری بوده اند که خود این امر به معنای ثروتمند بودن مردمان سیراف است. اما سیراف در اثر زلزله‌ای بسیار مهیب به طور کلی ویران شد. اکنون از آن همه زیبایی و جلال و جبروت تنها ویرانه‌ای به جامانده است.

خانه‌‌ی ثروتمندان ، زیر خاک

یکی دیگر از جاهای دیدنی کنگان خانه‌ی ثروتمندان است. کنگان برای تمام جاهانیان شهر تاریخی است که با برای دیدن آن لحطه شماری میکنند. خانه های افراد ثروتمند در این شهر از بقایای ارزشمند سیراف پس از اسلام است که حتما باید آن ها را دید.  اهمیت این خانه به دلیل معماری به شدت جذاب آنهاست که همین باعث جذب گردشگران بسیاری شده است. مکان قرار گیری این خانه اکنون بخشی از یک محل مسکونی بوده است. کوچه بندی و راسته بندی این محله کاملا قابل تشخیص است. به طوری‌که راسته اصلی با عرض ۵ متر ساخته شده و کوچه‌های فرعی با حدود یک ونیم متر عرض ساخته شده اند.

اولین بار این مکان تاریخی توسط دکتر وایتهاوس کضف و زیر خاک بیرون کشیده شد. با توجه به شکل ونوع کوچه بندی‌ها این فرضیه تقویت می‌شود که خانه‌های اعیانی کشف شده دارای کوچه‌های باریک‌تری بوده اند. همین موضوع این مسئله را تقویت میکند که این محله بخشی از شهر قدیم سیراف است که در کتوب مختلف به آن اشاره شده است. در آثار  به جای مانده در این کوچه‌های قدیمی برخلاف خانه‌های نه چندان قدیمی سیراف امروز «منظر» وجود ندارد.

قلعه شیخ ، اوج معماری قجری«منظر» اتاقی مشرف به دریا است که در خانه های امروزی به واسطه شرایط اقلیمی منطقه و البته برای تهویه و تنفس، اتاقی مشرف به دریا برای رهایی از گرمای بیش از حد تابستان ساخته می‌شود . اما برخی معتقد اند که منظر اصلا ربطی به دریا نداشته و فقط به خاطر اپیدمی بودن این شیوه از معماری ساخته میشده است. خانه های اعیانی سیراف از جاهای دیدنی کنگان بشمار میرود و این منطقه در سال ۱۳۸۷ به ثبت ملی رسیده است.

در اوایل دوره‌ی قاجاریه قلعه ای در کنگان بنا شده که به آن قلعه نصوری و یا قلعه شیخ میگویند. مصالح این بنا تشکیل شده از سنگ های بسیار بزرگ ، گل وگچ است. تصویر سازی ها شهنامه در ایران و جهان بسیار ارزشمند هستند و در ایوان غربی این قلعه ۱۸ تابلو از شاهنامه فردوسی آویخته شده که بسیار ارزشمند است . درب ورودی قلعه، درب چوبی کنده کاری شده است که ارزش تاریخی زیادی دارد. بعد از ورودی نیز هشتی بزرگی وجود دارد که ۸ طاقچه ساده روی آن به چشم می‌خورد.

از هشتی که رد شدید وارد حیاط بیرونی میشود که با پله می توانید به طبقه ی دوم بروید و وارد اندرونی شوید.ستون‌های گچبری شده، درب‌های چوبی، گچبری‌ها با تزیینات گل و بوته از دیگر زیبایی‌های قلعه شیخ نصوری هستند. معماری این قلعه یکی از ناب ترین معماری ها به شیوه ی قجری است و نکته جالب آن ستون هایش هستند که از ستون های بازار وکیل الهام گرفته اند.

آرامگاهی در میان صخره ها

در کوهستان سیراف گودال‌های زیادی حفر شده بود که این گودال‌ها در ابتدا به منظور به دست آوردن و جمع آوری آب‌ ایجاد شده بودند وجود لایه‌ نفوذ ناپذیر ساروج در داخل این گودال‌ها تایید کننده این است که ساکنان شهر سیراف قدیم، از این راه، آب مورد نیاز خود را تامین می‌کنند.

اما احتمالات دیگری نیز وجود دارد و این احتمال آن است که ثروتمندان این گودال ها را برای مرده های خود خریده اند و آنجا گورستان بوده است. در سالهای دور کنگان درگیر طاعون شده بود و همین باعث این احتمال میشود که به دلیل طاعون و مرگ و میر زیاد مردم به صخره ها روی آوردند ودر آنجا شروع به کندن کردند.

آرامگاه‌ها، رازهایی از تمدن سیراف

مردم کنگان در گذشته زرتشتی بوده اند و زرتشتیان اعتقاد دارند که مردم نجس یا گناهکار وقتی میمیرند باید غذای حیوانات درنده خو شوند و وقتی چیزی جز استخوان از آنها باقی نماند، باید استخوان ها را جمع کرد و داخل انباری گود از آنها نگه داری کرد.

دخمه هایی که در این مکان قرار دارند اکثرا بدون سقف هستند که حیوانات درنده بتوانند در آنها ورود کنند.

در ایران دخمه‌های زیادی وجود دارد. یکی از معروف‌ترین این دخمه‌ها پس از مقبره کوروش، دخمه‌ بندر سیراف است که پس از ورود اسلام به ایران به قبرستان مسلمانان تبدیل شد.

در منطقه ای که پس از اسلام مسلمان را در آن به خاک می سپردند، تمامی سنگ قبرها به صورت تابوتی هستند و بر روی آنها با خط کوفی حکاکی شده است و همین امر باعث شده که این قبرستان به یکی از جاهای دیدنی کنگان تبدیل شود . در کل اما قدمت این قبرستان به زمان ساسانیان باز می‌گردد و در دامنه جنوبی ارتفاعات بندر طاهری، که محل ویرانه‌های شهر باستانی سیراف بوده قرار دارد. در این گورستان که در ارتفاعات قرار دارد قبر های مختلف مستطیل شکلی کنده شده است.

بازارهای ارزان بندری

و حالا نوبت آن است که از خرید کردن این لذت اعتیاد آور سفر تعریف بگوییم. کنگان دارای چندین مجتمع خرید مدرن است و کالا های این مجتمع به واسطه ی بندری بود این شهر ارزان هستند. این مجتمع ها در سراسر شهر پراکنده شده اند و به راحتی می توانید آنها را بیابید.

آب انبار ها از جاهای دیدنی کنگان

شاید به نطر عجیب برسد اما آب انبار از جاهای دیدنی این شهر هستند و دلیل این هم چیزی جز قدمت تاریخی آنها نیست . آب انبار اختر اثر تاریخی در دوران صدر اسلام، ، آب انبار درلیر سیراف در سده‌های اولیه پس از اسلام، آب انبار تل گنبد سیراف اثر مربوط به قرون اولیه پس از اسلام، آسیاب آبی اختر اثری بسیار زیبا در قرون اولیه پس از اسلام، آسیاب آبی سیراف اثر مربوط به سده‌های اولیه پس از اسلام و کاخ دره لیر مربوط به سده‌های اولیه پس از اسلام از جمله این آب انبارها هستند. من هم در سفرم به کنگان بعد از اینکه پیشنهادات متعددی درباره‌ی رفتن به این آب انبار ها دریافت کردم شوکه شدم اما پس از دیدن کردن از آنها کاملا راضی بودم زیرا آنها به طور غریبی شیوه‌ی زندگی نیاکانمان را به ما نشان میدهند.

چشمه آب‌گرم میانلو ، جاذبه‌ی طبیعی کنگان

شاید ندانید اما استان بوشهر منبع بسیار غنی از آب های معدنی و چشمه های جوشان است. آب‌های معدنی این استان دارای مواد معدنی از جمله گوگرد و کلر و سولفات می‌باشند که همه ی این ها برای امراض مختلف بسیار مفید اند.

این چشمه با دیگر چشمه های کشورمان فرق دارد و به دلایل زمین شناختی این آب از دل زمین می جوشد. این چشمه از شکاف سنگ‌های آهک مارنی، از زمین خارج می‌شود. آب این چشمه‌ از آب‌های سولفات کلسیم و دارای ترکیبات منیزیم و کلرورسدیم ولرم می‌باشد.

از خواص آب‌گرم میانلو ، درمان رماتیسم مزمن، ناراحتی‌های دستگاه گوارش و دردهای مفصلی است.