يك سوزن به خود، يك جوالدوز به دیگران/

چند انتقاد و راهکار به سایت‌ها و نشریه‌های استان بوشهر

اختصاصی ثلاث- عادل شجاعی: مدت‌هاست که برخی سایت‌ها و وبلاگ‌های استان بوشهر را دنبال می‌کنم. در روزهای اخیر فرصتی فراهم شد که نگاهی دقیق‌تر به نشریه‌ها و سایت‌های استان بوشهر داشته باشم. متاسفانه اشکالاتی در سایت‌ها و نشریه‌های محلی وجود دارد که بعضاً قابل چشم‌پوشی نیست. اگرچه این مشکلات منحصر به استان بوشهر نیست، اما وقتی اگر به فکر توسعه همه‌جانبه هستیم، باید انتقادپذیر باشیم و بکوشیم مشکلاتمان را بیابیم و آن‌ها را برطرف کنیم.
این ضعف‌ها، نشان‌گر بی‌اطلاعی و یا دستِ‌کم، کم‌اطلاعی نویسندگان است. علاوه‌ براین، وجود برخی اشکالات نشان می‌دهد که مدیریت‌ این‌گونه سایت‌ها و همچنین بخش ویراستاری و نظارت بر محتوا نیز به اندازه کافی دقتِ ‌نظر نداشته و هر نوشتارِ دریافتی را در نشریه خود درج می‌کنند.

اگه بخواهیم چکیده‌وار این مشکلات و ضعف‌ها را مرور کنیم، می‌توان به کپی‌برداری بدون ذکر منبع اشاره کرد. بارها دیده‌ام که نویسندگان از دیگر سایت‌های اینترنتی مطالبی را بدون این‌که منبع آن ذکر کنند، کپی‌برداری می‌کنند. برخی دیگر که فکر می‌کنند زرنگ‌تر هستند، از نشریه‌ها و کتاب‌هایی کپی می‌کنند که نسخه اینترنتی ندارند.
ایراد دیگر آشنا نبودن برخی نویسندگان به دستور زبان فارسی، علائم ویرایشی و نگارشی است. بارها دیده‌ام نویسندگانی با تحصیلات بالا نیز دچار این ضعف هستند. نیازی نیست هر نویسنده‌ای صاحبِ سبک باشد. آن‌چه مهم است، این است که نویسندگان اصول اخلاقی در امانت‌داری را رعایت کنند. اگر از منبعی وام می‌گیرند، حتماً به نام نوشته‌ی اصلی و نویسنده اشاره کنند. اگر چند خطی را از صفحه‌ای اینترنتی کپی می‌کنند، با مدیریت سایت هماهنگی کنند و حتماً به همان صفحه لینک دهند. در صورتی که یک نویسنده، مطلب و یا بخشی از مطلبی را بدون ذکر منبع از جای دیگری کپی کند، مرتکب عملی غیراخلاقی و غیرقانونی شده است.
نویسندگان باید بکوشند که با خواندنِ هرچه‌بیشتر، به دامنه‌ی واژگان فارسی خود بیفزایند. تلاش کنند که بیشتر واژگان فارسی را به کار گیرند و در حدِ توان، دانش خود را نسبت به زبان فارسی و اصول ویرایشی و علائم نگارشی افزایش دهند.
همچنین بخش مدیریت سایت‌ها و نظارت بر محتوا و ویراستاری نیز باید دقتِ نظر کافی بر مطالب و نوشته‌های دریافتی داشته باشد و در صورت لزوم، با هماهنگی نویسندگان، نوشته‌های آنان را از نظر اصول نگارشی مورد بازبینی قرار دهند.
در صورتی که مدیران نشریه و یا یک سایت تشخیص دادند که متن و یا بخشی از یک متن، کپی‌برداری ‌شده است، باید با ارائه توضیح و بدون رودربایستی نوشته دریافتی را به نویسنده برگشت دهند و خواهان تصحیح آن شوند. این‌ها کفِ وظایف قانونی و اخلاقی است که مدیران سایت‌ها و مجلات بر عهده دارند.
علاوه بر این، پیشنهاد می‌کنم کانون‌های نویسندگی و مطبوعاتی که در استان فعالیت می‌کنند، زمانی را اختصاص به دوره‌های ویراستاری، نویسندگی، داستان‌نویسی و وبلاگ نویسی دهند.
پیش‌تر مطلبی را چکیده‌وار درباره درست‌نویسی، علائم نگارشی و اصول ویرایشی نوشته بودم که پیشنهاد می‌کنم برای آشنایی با برخی نکات درست‌‌نویسی در فضای مجازی، این نوشته را بخوانید.